Infographic: mindfulness

De 88-tempeltocht

Shikoku Henro Hitori Aruki Dogyo Ninin. Deze Japanse zin beschrijft dat een pelgrim die de beroemde cirkel aflegt langs 88 boeddhistische kloosters op het eiland Shikoku, samen met Kōbō Daishi loopt. Deze beroemde monnik was de grondlegger van het Shingon-boeddhisme en hij maakte deze tocht te voet in het jaar 815. 

Leraar & leerling: dharmapunx

De Amerikaanse meditatiebeweging Against the Stream werd opgericht door Noah Levine, auteur van Dharma Punx, Against the Stream en Heart of the Revolution. Against the Stream – Tegen de Stroom in– wordt in Nederland geleid door Noah’s leerling Frank Uyttebroeck. 

In het zomernummer van BoeddhaMagazine vragen we de beide dharmapunx het hemd van het lijf over wat het betekent leraar en leerling te zijn, hun inspiratie en hoe je als leraar de sterke morele benen ontwikkelt om de verantwoordelijkheid te kunnen dragen voor een gezonde meditatie-community. Het zomernummer van BoeddhaMagazine heeft als thema ‘leraar en leerling’ en verschijnt op 1 mei 2013.

Cultuurshock: je geest naar binnen keren

Jaren geleden, in 1988, was ik op pelgrimstocht in Nepal, in Kathmandu. Het was een reis met Sogyal Rinpoche en een grote groep van zijn studenten. Dilgo Khyentse Rinpoche leefde toen nog, en we ontvingen een paar keer les van hem.

Voordat Rinpoche aankwam in Nepal had ik een week tijd om in m’n eentje rond te kijken. Het was mijn eerste – en tot nu toe laatste – reis naar het Oosten. Hoewel de cultuurshock niet zo groot was, keek ik toch mijn ogen uit. Mijn eerste indruk was alsof ik in een sprookjeswereld was terechtgekomen. Kleine smalle steegjes vol leuke winkeltjes, waar je – als je maar flink belde – op de fiets doorheen kon. Een soort Middeleeuwse samenleving leek het, waarin het leven veel meer op straat lag dan hier.

Een van de dingen die me wel schokte, was om de dood zo openlijk tegen te komen. Ergens bij een uitgedroogde rivierbedding was een soort pleintje met een afdak, waaronder een lijkverbranding plaatsvond. De hand van de overledene stak uit de stapel hout. Van schrik begon ik te huilen.

De favoriete soetra van Connie Franssen

In BoeddhaMagazine 70, de lente-editie die vorige week is uitgekomen, heeft Connie Franssen het over haar favoriete soetra: de Sandokai. Ze hoorde deze soetra voor het eerst tijdens een retraite onder leiding van Genpo Roshi op Ameland in 2009. 

Na Vipassana (deel 3)

“Mediteer jij echt elke dag twee keer een uur?” Deze vraag kreeg ik in de maanden na de tiendaagse vipassana-retraite vaak te horen. Vier maanden lang zei ik, stiekem toch met enige trots, dat dit inderdaad het geval was. Maar met de komst van de kerstvakantie is hier helaas verandering ingekomen. Zat ik op eerste kerstdag nog braaf ’s ochtends vroeg op mijn kussentje, de eerste keer daarna was pas ’s ochtends na tweede kerstdag. De tweede week van de kerstvakantie raakte ik nog meer ontregeld doordat ik twee kinderen te logeren had en lukte het me hoogstens een keer per dag te mediteren. Tijdens oudjaar- en nieuwjaarsdag zat ik zelfs helemaal niet.

Weg met de Westerse meditatie-tijd!

‘Lieke! Weet jij nog een goed mindfulness boek voor mij?,’ sms’te een vriendin laatst die niet goed in haar vel zat. Nu is deze vriendin bepaald geen groentje op het gebied van mediteren. Dus gaf ik haar een flauw advies, dat voor veel mensen opgaat…

Gewoon gaan doen, in plaats van erover te blijven lezen. Al ga je maar 1, 5, of 10 minuten per dag zitten om te mediteren. Dat is al voldoende. Toch hebben veel mensen de neiging om erover te blijven dromen of lezen. Met de gedachte: Nog 1 boek en dan begin ik écht. Niks mis mee natuurlijk, om te blijven lezen. Daar ben ik zelf ook dol op. Maar als je tussendoor nooit daadwerkelijk gaat zitten om het te ervaren, dan kun je lezen tot je een ons weegt – echt Zen zul je er niet van worden. 

Verstillen (voor en tijdens een retraite)

Volgende week is het zover. Dan neem ik, naast achttien anderen, deel aan een stilte-retraite. Tien dagen vipassana. Voor velen berucht als een ‘streng regime’. Tien dagen niet spreken. Geen oogcontact. Geen elektronische toestellen (computer, gsm, mp3,..). Geen boeken. Geen tikkende wekkers of elektrische tandenborstels. Geen verleidelijke geurtjes (parfum, welriekende douchegels,..). Geen. 

Zennie, not a saint…

Hoe moeilijk is het, iedere dag een half uurtje op je kussentje gaan zitten? Moeilijk. Er gaan weken voorbij dat ik mijn kussentje links laat liggen. Excuses zat en ik merk dat ik er stiekem een zenboekhouding op na houd, dat gaat dan ongeveer zo: ik heb net een zenweekend gedaan, dus de in het weekend gezeten uren kunnen afgetrokken worden van mijn nog te zitten uren komende week.

Toch weet ik heel goed hoe belangrijk het is van de beoefening iets gewoons te maken. Niet pas gaan zitten als je je rot voelt of in een speciale mood bent, maar gaan zitten omdat je gaat zitten. Niets meer en niets minder. Wierookje en kaarsje aansteken, rakusu om en zitten. Hoe moeilijk is dat? Zitten als tandenpoetsen, een normaal onderdeel van je leven. Niets bijzonders. Als je beoefening niets bijzonders meer is, lossen de verwachtingen en doelen vanzelf op. Of, zoals wij zennies zeggen: ‘Nowhere to go, nothing to do, no one to be.’ 

Na Vipassana (deel 2)

De basis van Vipassanameditatie is sila: moreel gedrag. Sila biedt een basis voor de ontwikkeling van samâdhi: concentratie van de geest. Om sila te kunnen realiseren zijn een aantal gedragsregels opgesteld waaraan je dient te houden. Een daarvan is dat je je onthoudt van het doden van ‘welk levend wezen dan ook’. Bij aanvang van de tiendaagse cursus leek mij dit geen probleem. Tot ik op de eerste nacht wakker werd gehouden door een mug.